.jpg)
1999 Düzce depreminin 15. yılında, hayatını kaybedenleri ve insanları hayata döndüren AKUT’un kahraman gönüllülerini saygıyla anarken, ülkemizin gerçeği olan deprem ve arama-kurtarma konusunu AKUT Marmaris Ekip Lideri Tolga Gözüm ile konuşalım istedik…
Büyük depremler ve büyük kayıplar veren ülkemizde, bugün geldiğimiz noktada güvenli yaşam kültürünü artırabildik mi? Bu sorumluluk ilk olarak kime aittir?
Güvenli yaşam kültürüne toplum olarak çok uzak olduğumuzu düşünmekteyim ne yazık ki. Bunu oluşturabilmenin en önemli adımı okullarda başlar diye düşünüyorum. Bu tür konuları içeren derslerin müfredata mutlaka eklenmesi gerekli…
Güvenli yaşam kültürü de, afetlerle mücadele de asıl olarak devletlerin sorumluluk alanlarıdır. Devlet ve vatandaş arasında, yine STK’lar ile vatandaş arasında sıkı bir iletişim olmalı ve Devlet halkı sürekli olarak eğitmeli, ikaz etmeli ve denetlemelidir. Konunun öncelikli sorumluları; arama kurtarma denilince AFAD, bağlı olduğu kurum itibariyle de Başbakanlıktır.
Marmaris’te bir deprem olduğunda ekibinizin gücü nedir? Ekip olarak kriz anında hangi kuruma bağlı olarak çalışıyorsunuz?
Ekibimizde 60 gönüllümüz olup çekirdek kadroyu 30 kişi şeklinde düşünebilirsiniz. Bu 30 kişinin tamamı operasyonel yetkinliğe sahiptir. AKUT Marmaris olarak şu an için en önemli eksiğimiz enkaz dinleme cihazı. Bu cihaz, bir deprem veya afette, enkaz veya yerin altındaki en hassas sesleri algılayabilip arama kurtarma ekiplerinin kazazedeye daha kısa zamanda ulaşmasına imkân vermektedir. Ortalama 25.000 TL civarında bir fiyatı var.
Biz de AKUT Marmaris olarak, afet durumlarında bütün kurumlar gibi kriz masasına bağlı olarak çalışırız.
Kriz Masasını kimler kurar?
Kriz masaları Valilik/Kaymakamlık tarafından oluşturulur. Bu merkez de Marmaris için Kaymakamlık binasıdır fakat daha güvenli ve lokasyonu daha uygun olan, belediyenin su arıtma tesisleri bölgesi de o an için alternatif olabilir. Bu kriz merkezi bütün çalışmaların yönetildiği merkez olacaktır. Yani gelen bütün yardımlar, kurtarma ekipleri, çalışmalar bu merkezden yönetilecektir.
O zaman kriz masasını oluşturan unsurların birbiriyle koordinasyonu çok önemlidir diyebilir miyiz?
Evet elbette. Sonuçta Jandarma, Polis, İtfaiye, Hastaneler, UMKE, Kızılay, Kurtarma ekipleri, STK’lar, aklınıza gelebilecek bütün kurumlar afet durumlarında birlikte çalışmak zorunda ve bunların hepsinin koordineli bir şekilde yönetilmesi için evvelinde de çeşitli ön çalışmaların yapılması önemli.
Sizin diğer kurumlarla ve STK’larla bu konudaki çalışmalarınız ne düzeyde?
Gerek Belediye, gerekse Kaymakamlık ile yıllarca bu organizasyonlar üzerinde çalışmalar yaptık. Uzun süredir Marmaris’te bir ekip olmasının da sayesinde birçok olayda devletin bütün kurumları ve hatta birçok STK ile ortak çalışmalarda, kurtarmalarda bulunduk. Dolayısıyla birbirini çok iyi tanıyan kurumlar haline geldik. Ve elbette bu çok avantajlı bir durum...
Marmaris’e inen tek bir yol var ve olası bir depremde bu yolun çökmesi durumunda nasıl ulaşım sağlanacak?
Marmaris’e Aksaz Deniz Üst Komutanlığı tarafından gelen alternatif bir yol daha bulunmaktadır ve Komutanlık bu yolun kullanılabilirliğinin sürekliliği için gerekli bütün çalışmaları yapmakta. Bunun dışında deniz ulaşımı ve hava ulaşımı da önemli yer tutacaktır.
Haberleşme, iletişim?
Askeriye bu konuda bütün imkânlara sahip... Bunun yanı sıra Marmaris’te çok sayıda amatör telsizci bulunmakta. Kendi kodlarını kullanarak röle vasıtasıyla Türkiye'nin her yeri ile iletişim sağlayabilirler. Kendileri ile daha önce yaptığımız ön hazırlıklar sayesinde, afet anında koordine olmak zor olmayacaktır. Ayrıca AKUT olarak kendimize ait bir röle (Telsiz terminallerinin birbirleri ile uzak mesafelerden bağlantı kurabilmesini sağlayan sabit giriş ve çıkış frekansları bulunan cihazlardır.) kurabilmek için çalışmalarımız da devam ediyor.
İlçe merkezli bir afet olursa, gelen kurtarma ekipleri nasıl organize edilecek, nerelerde konaklayacaklar?
Uluslararası standartlara göre bir arama kurtarma ekibi kendi iaşe'sini (yeme-içme ve konaklama) sağlayabilir olmalıdır. Deprem konusunda da artık tecrübeli bir ülke sayılabileceğimizden, bu konuda eksiği olan pek fazla ekip bulunduğunu düşünmüyorum. Yani her ekip, çalışacağı süre boyunca tüm ihtiyaçlarını karşılayacak kapasitedeki lojistik çadırlarla alana gelecektir. Bizim ilçemizde, gelecek olan ekipler belediyenin su arıtma tesislerinin olduğu bölgede ve Günnücek orman parkında konuşlandırılabilir. Bildiğiniz gibi AKUT'un Marmaris’teki merkezi su arıtma tesisleri bölgesinde. Bizimde o bölgede kurtarma ekiplerinin ve işinin yönetileceği bir kriz merkezi oluşturma konusunda çalışmalarımız var. Belediye Başkanımızın da onay verdiği bir proje üzerinde çalışmaktayız.
Marmaris’teki hastanelerimiz ne durumda, sizce büyük bir afette yeterli hizmeti verebilirler mi?
Hastanelerimizin de acil eylem planları hazır ancak yapıları ve imkânları sebebiyle ne kadar verimli olabilecekleri konusunda pek bir yorum yapamayacağım.
Özellikle devlet hastanesinde yaptığımız bazı tatbikatlar oldu. Deprem durumunda sahra hastanesi kurulması, hastanenin tahliye edilmesi gibi çalışmaları da içeren tatbikatlar düzenledik.
Deprem esnasında camdan atlamak her zaman ve her koşulda asla yapmamamız gereken bir şey mi?
Camdan atlamak kesinlikle yapmamamız gereken bir davranış. Şayet güvenli bir biçimde ailemizi ve kendimizi güvenli noktalara tahliye edemiyorsak, evin içindeki en güvenli noktalara sığınıp beklemeliyiz.
Her ev için geçerli “güvenli nokta” diye bir yer/alan var mıdır?
Her ev için güvenli nokta elbette var ancak bunu söyleyebilmek için evi görmek, binanın yapısını bilmek, eşyaları tanımak gerek. Bu alan her eve göre değişecektir çünkü. Ancak genelleme yapılırsa; dışarıya çıkma şansımız olmayan durumlarda depreme yakalandığımız zaman, büyük hacimli, sabitlenmiş, sağlam yani olası yıkılmalara karşı ayakta kalabilecek eşyaların yanında YAT KORUN TUTUN pozisyonunda beklemek daha sağlıklı olacaktır.
Bu eşyalar okullarda verilen seminerlerde de hep bahsettiğimiz gibi, içi dolu sandıklar, çamaşır, bulaşık, kurutma makineleri, yatak yahut koltuk kenarları olabilir.
AKUT Marmaris Ekip Lideri Tolga Gözüm
AKUT Basın İlişkileri Birimi